Vấn đề tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, khai thác nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và kết hợp cải tạo môi trường bền vững đang được các tỉnh, thành trong cả nước quan tâm. Bước vào thế kỷ 21 toàn nhân loại đang đứng trước những thách to lớn đó là: Tìm nguồn năng lượng sạch, với giá thành phù hợp để thay thế cho nguồn nhiên liệu hóa thạch. Một trong những nguồn năng lượng sạch được lựa chọn đó là sử dụng khí sinh học Biogas làm nhiên liệu chạy máy phát điện đang được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi.
Các năm gần đây, Ðảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách để hỗ trợ tiết kiệm năng lượng, khuyến khích việc nghiên cứu và sử dụng các dạng năng lượng mới, năng lượng tái tạo như: Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XII, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2010; Quyết định 79/2006/QĐ-TTg ngày 14/4/2006 về việc phê duyệt Chương trình thực hiện mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, giai đoạn 2006 - 2015; Quyết định số 177/2007/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển nhiên liệu sinh học đến 2015, tầm nhìn đến 2025.
Để có cơ sở triển khai chính sách về Tiết kiệm năng lượng của Trung ương, phù hợp với thực tế của địa phương, dưới sự chỉ đạo của Sở Công Thương, Trung tâm phối hợp với các địa phương tổ chức điều tra khảo sát tại các doanh nghiệp, cơ sở, trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm (trang trại chăn nuôi) trên địa bàn toàn tỉnh, cụ thể: thị xã Đồng Xoài 23; thị xã Phước Long 09; thị xã Bình Long 03; huyện Đồng Phú 23; huyện Chơn Thành 57; huyện Hớn Quản 110; huyện Lộc Ninh 28; huyện Bù Đốp 18; huyện Bù Gia Mập 12; và huyện Bù Đăng 17. Trong tổng 300 trang trại chỉ có 68 trang trại có xây dựng hệ thống hầm ủ Biogas và có 08 công trình sử dụng biogas để chạy máy phát điện chiếm 2,67%. Qua thực tế khảo sát, do chưa được tư vấn về công nghệ, kỹ thuật nên việc chi phí đầu tư xây dựng còn cao, việc lắp đặt, vận hành sử dụng khí sinh học Biogas để chạy máy phát điện chưa thực sự đạt hiệu quả. Để khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương trong việc Tiết kiệm năng lượng đối với ngành chăn nuôi, Trung tâm đã tham mưu cho Giám đốc Sở Công Thương trình UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 26/QĐ-UBND, ngày 7/01/2014 về việc phê duyệt Đề án sử dụng khí sinh học biogas chạy máy phát điện trên địa bàn tỉnh Bình Phước giai đoạn 2013-2015. Đây là cơ sở khuyến khích sử dụng khí sinh học chạy máy phát điện trong các trại chăn nuôi, thực hiện mục tiêu tiết kiệm năng lượng của tỉnh.
Triển khai thực hiện Quyết định 26/QĐ-UBND của UBND tỉnh, Trung tâm đã kết hợp tổ chức tuyên truyền, tập huấn và xây dựng mô hình thí điểm ứng dụng công nghệ sử dụng khí sinh học Biogas để chạy máy phát điện tại các trang trại chăn nuôi. Từ năm 2012 đến nay Trung tâm đã hỗ trợ xây dựng 08 mô hình sử dụng khí sinh học Biogas để chạy máy phát điện, hỗ trợ tư vấn cho 08 trại chăn nuôi. Những trang trại chăn nuôi sau khi được tư vấn và hỗ trợ kinh phí đầu tư đến nay đã hoạt động ổn định, mang lại những lợi ích và hiệu quả thiết thực trong việc tiết kiệm năng lượng và xử lý môi trường.
Một trong những điển hình áp dụng thành công và hiệu quả đó là trại chăn nuôi Phùng Văn Bộ (địa chỉ: Ấp Tằng Hách, xã An Phú, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước). Được sự hỗ trợ kinh phí trên 200 triệu đồng từ chính sách Tiết kiệm năng lượng, trang trại đã đầu tư kinh phí trên 600 triệu đồng để thực hiện thành công mô hình.
Máy phát điện chạy bằng khí Biogas của trang trại Phùng Văn bộ
Tại buổi hội thảo về ứng dụng công nghệ sử dụng khí sinh học Bioga để chạy máy phát điện, ông Bộ cho biết “Việc xây dựng hệ thống Biogas chạy máy phát điện, đã giúp cho trại chăn nuôi chủ động nguồn điện cho hoạt động chăn nuôi liên tục và ổn định. Nguồn điện còn phục vụ cho cho sinh hoạt gia đình, bơm nước, chạy hệ thống lạnh và ủ ấm cho lợn, chạy máy xay xát chế biến thức ăn cho chăn nuôi. Giảm các khoản chi phí đầu tư khắc phục và xử lý ô nhiễm môi trường. Hiện tại mỗi tháng trại chăn nuôi tiết kiệm được khoảng hơn 16.000.000 đồng so với khi chưa sử dụng năng lượng biogas để chạy máy phát điện”. Ngoài ra, sử dụng Biogas để chạy máy phát điện còn chủ động trong việc sản xuất, kinh doanh mà không sợ “cúp điện”.
Sử dụng Biogas còn tiết kiệm kinh phí để đầu tư lưới điện, đây là bài toán của sự thành công mà trước khi quyết định các chủ trang trại chăn nuôi đều phải tính toán cân nhắc. Theo số liệu điều tra về nguồn vốn đầu tư hệ thống điện để phục vụ cho chăn nuôi là rất lớn cụ thể: mức đầu tư <100 triệu là 275 trang trại, Từ 100-200 triệu là 10 trang trại, Từ 200-500 triệu là 9 trang trại và trên 500 triệu là 6 trang trại.
Với những hiệu quả thiết thực, đáp ứng được nhu cầu của trang trại chăn nuôi, góp phần thực hiện mục tiêu tiết kiệm năng lượng trên địa bàn tỉnh. Trung tâm sẽ tiếp tục triển khai hỗ trợ sử dụng khí sinh học Biogas để chạy máy phát điện cụ thể: Xây dựng mô hình; hỗ trợ thiết bị và trợ thư vấn cho các trang trại. Tỉnh Bình Phước có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi do đó hình thức chăn nuôi tập trung ngày càng phát triển. Việc sử dụng hầm ủ Biogas hiện nay mới chỉ tập trung trên lĩnh vực xử lý môi trường, chưa tận dụng khí Biogas như một nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Do đó vấn đề tiếp theo là phải tăng cường, hoàn thiện kỹ thuật, nâng cấp qui mô, hỗ trợ về mặt kỹ thuật, kinh phí hỗ trợ các trang trại tận dụng hiệu quả nguồn Biogas để chạy máy phát điện. Phát triển việc sử dụng khí sinh học biogas để chạy máy phát điện là bài toán giải quyết được vấn đề cung cấp năng lượng sạch với giá rẻ, góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
