Những ngày qua, "[Phim ngắn] Mầm Sống - Liệu chúng ta có đang yêu thương con đúng cách?" của Tâm Lý NHC đang được lan truyền trên mạng xã hội đã mang đến một cái nhìn toàn diện về cách cha mẹ thể hiện tình yêu với con cái. Nó thể hiện những áp lực học tập và kỳ vọng quá mức mà trẻ phải chịu đựng, đồng thời chỉ ra sự thiếu cảm thông từ phía cha mẹ. Đó cũng là một bài học quý giá về việc yêu thương đúng cách và các bậc phụ huynh cần phải thấu hiểu cảm xúc của con trẻ nhiều hơn.
Ba mẹ thường xuyên la mắng con cái (ảnh phim ngắn Mầm Sống - Tâm lý NHC)
Nhiều bậc phụ huynh thường có những ý định tốt khi thể hiện tình yêu thương con cái nhưng lại vô tình tạo ra những tác động tiêu cực. Tình yêu thương không đúng cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển tâm lý của trẻ.
Nhiều phụ huynh muốn con thành công nhưng vô tình tạo áp lực lên trẻ
Yêu thương con cái không đúng cách thường thể hiện qua việc cha mẹ quá bảo bọc và can thiệp sâu vào cuộc sống của trẻ, kiểm soát mọi hoạt động và không cho con có không gian tự do để học hỏi từ sai lầm của mình. Video “Mầm sống” từ Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam đang lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội hiện nay còn cho thấy phụ huynh thường chỉ nghĩ đến kết quả học tập, không công nhận sự cố gắng của trẻ và so sánh con với người khác.
Những hành động như vậy, dù xuất phát từ lòng yêu thương nhưng thực tế lại gây hại cho sự phát triển của trẻ. Khi cha mẹ thể hiện tình yêu thương con cái không đúng cách, những tác hại mà trẻ phải gánh chịu là vô cùng nghiêm trọng.
Khi trẻ không nhận được tình yêu thương đúng cách, khả năng đối phó với thất bại thường trở nên yếu kém. Nếu cha mẹ không hỗ trợ và động viên khi gặp khó khăn, con sẽ nghĩ rằng thất bại là điều không được phép xảy ra và dần trở nên tự ti.
Kỳ vọng của cha mẹ khiến trẻ nghĩ rằng mình không được phép thất bại
Mặc dù cha mẹ có thể nghĩ rằng sự kỳ vọng cao sẽ thúc đẩy trẻ phấn đấu hơn, nhưng thực tế lại làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Việc không thay đổi cách yêu thương, tiếp tục áp đặt những kỳ vọng không thực tế, la mắng khiến trẻ không có cơ hội học hỏi từ thất bại mà chỉ tăng thêm cảm giác thất vọng về chính mình. Điều này không chỉ cản trở sự phát triển cá nhân của trẻ mà còn ảnh hưởng đến khả năng đối phó với các thách thức trong tương lai của con.
Thiếu yêu thương đúng cách làm cho trẻ khó lòng kiểm soát cảm xúc, đặc biệt là những cảm xúc tiêu cực như giận dữ và buồn bã. Trẻ nếu như không cảm thấy được lắng nghe và nhận được sự thấu hiểu từ cha mẹ sẽ rất dễ cảm thấy bị bỏ rơi, dẫn đến việc không kiểm soát được cảm xúc của mình.
Theo thời gian, tình trạng này có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý lâu dài như trầm cảm và rối loạn lo âu. Trẻ còn có thể hình thành những thói quen xấu trong việc quản lý cảm xúc, điều này ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội và khả năng học tập rất nhiều.
Thiếu sự yêu thương và cảm thông từ cha mẹ có thể làm gia tăng các vấn đề tâm lý ở trẻ. Trẻ dễ bị rối loạn cảm xúc, rối loạn lo âu và trầm cảm khi không được công nhận và thiếu vắng tình thương. Những vấn đề tâm lý này có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu không được xử lý hiệu quả một cách kịp thời.
Tình yêu thương không đúng cách khiến trẻ dễ mắc phải các rối loạn tâm lý đáng lo ngại
Các vấn đề tâm lý nghiêm trọng nhất có thể xảy ra là trầm cảm nặng, rối loạn lo âu hoặc thậm chí là các vấn đề liên quan đến hành vi tự hại. Nếu cha mẹ không động viên và giúp con điều chỉnh cảm xúc một cách tích cực, trẻ sẽ không có cơ hội phát triển những kỹ năng cần thiết để xử lý các cảm xúc tiêu cực một cách lành mạnh.
Yêu thương không đúng cách cũng có thể ảnh hưởng đến chỉ số IQ của trẻ. Thiếu đi sự động viên làm giảm khả năng phát triển trí tuệ và kỹ năng nhận thức của các con. Khi trẻ không cảm nhận được tình yêu thương, sự tập trung và khả năng học hỏi dường như bị suy giảm đáng kể và đặc biệt gây ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.
Các yếu tố khác như áp lực học tập và việc thiếu đi nguồn động viên tinh thần từ người thân có thể làm tình trạng này trầm trọng thêm. Về lâu dài, những kỳ vọng không thực tế của phụ huynh có thể dẫn đến việc trẻ không phát huy hết tiềm năng của mình, làm giảm khả năng học hỏi và thành công trong các lĩnh vực khác.
Mỗi đứa trẻ là mỗi “mầm sống” với những nhu cầu và đặc điểm riêng biệt, nên yêu thương cũng đồng nghĩa với việc giáo dục con trẻ một cách phù hợp. Chính vì vậy, câu hỏi đặt ra là: làm thế nào để yêu thương con cái một cách đúng đắn và hiệu quả?
Khi người lớn bắt đầu hiểu rằng yêu thương và giáo dục con cái không thể tách rời sẽ dần nhận thấy rõ hơn rằng việc yêu thương không chỉ là cảm xúc, mà còn là một quá trình nuôi dưỡng và hướng dẫn. Video “Mầm sống” đã chỉ ra rõ ràng rằng áp lực và sự kỳ vọng không đúng cách có thể làm tổn hại đến những tâm hồn trẻ em non nớt. Để cây có thể tươi xanh, mỗi một cá nhân cần chăm sóc chúng bằng sự yêu thương và thấu hiểu đúng cách.
Chiều chuộng và nuông chiều là 2 khái niệm khác nhau nhưng dễ bị nhầm lẫn. Chiều chuộng có nghĩa là tôn trọng nhu cầu và cảm xúc của con để trẻ cảm thấy được yêu thương. Chẳng hạn, khi mẹ dành chút thời gian chơi cùng con dù đang bận rộn là cách chiều chuộng đúng đắn. Trẻ sẽ cảm nhận được sự quan tâm chân thành, từ đó phát triển khả năng tự lập và tự đánh giá bản thân.
Sự chiều chuộng đúng mực giúp trẻ cảm nhận được tình yêu thương
Ngược lại, nuông chiều xảy ra khi cha mẹ bao bọc quá mức và đáp ứng mọi yêu cầu của trẻ mà không cân nhắc đến khả năng tự lập. Nếu mẹ cho phép trẻ làm điều mình muốn ngay lập tức dù biết con có thể chờ đợi, thì đó là nuông chiều. Nó làm giảm khả năng tự lập của trẻ và tạo ra thói quen phụ thuộc, khiến con khó học cách xử lý vấn đề một cách độc lập trong tương lai.
Tự lập không chỉ là vấn đề giúp trẻ trở nên độc lập mà còn xây dựng sự tự tin và khả năng giải quyết vấn đề. Việc bắt đầu từ những công việc nhỏ như tự buộc lại dây giày, tự chuẩn bị bữa ăn nhẹ là cách hiệu quả để con học cách chăm sóc bản thân và chịu trách nhiệm với mọi thứ xung quanh.
Việc khuyến khích trẻ thực hiện các nhiệm vụ phù hợp với độ tuổi sẽ giúp con hiểu rằng bản thân có thể làm được nhiều việc một mình. Và ngay cả khi tự giải quyết các vấn đề hàng ngày, trẻ sẽ cảm nhận được sự tin tưởng từ cha mẹ để tạo nên sự tự lập. Quá trình này không chỉ nâng cao kỹ năng sống mà còn củng cố khả năng đối phó với thách thức trong tương lai.
Thưởng phạt đúng cách là bài học giúp trẻ cảm nhận được sự yêu thương trong quá trình dạy dỗ. Hành vi tặng phần thưởng nên được sử dụng để khuyến khích hành vi tích cực, chẳng hạn như khen ngợi trẻ khi hoàn thành công việc tốt, cho phép con chọn món ăn yêu thích khi đạt được thành tích tốt. Việc này giúp trẻ thấy được mối liên hệ giữa nỗ lực và phần thưởng, đồng thời cảm nhận được sự động viên và yêu thương.
Dạy con đúng cách là thưởng khi con làm giỏi và phạt khi con làm sai một cách nhẹ nhàng
Hình thức phạt cần được áp dụng một cách công bằng và hợp lý, cha mẹ không nên làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ. Thay vì sử dụng hình phạt thể xác hoặc bạo hành tinh thần bằng lời nói, cha mẹ có thể yêu cầu con làm thêm một số công việc nhà, mất quyền sử dụng thiết bị điện tử trong một khoảng thời gian. Lưu ý phải luôn giải thích lý do của hình phạt để trẻ hiểu rõ, đồng thời biết được hành vi nào là không được thực hiện và không chấp nhận được.
Xây dựng mối quan hệ bạn bè với con cái là yêu thương đúng cách để trẻ phát triển toàn diện. Làm bạn với con có nghĩa là cha mẹ không chỉ là người dạy dỗ mà còn là người đồng hành, chia sẻ những sở thích, cảm xúc của trẻ. Thay vì duy trì khoảng cách nghiêm khắc, phụ huynh nên tham gia vào các hoạt động của con, lắng nghe những suy nghĩ và ý kiến của trẻ. Điều này tạo nên một môi trường thân thiện để con cảm thấy thoải mái khi chia sẻ và nhanh chóng tìm kiếm được sự giúp đỡ từ cha mẹ.
Tuy nhiên, làm bạn không đồng nghĩa với việc bỏ qua các quy tắc và trách nhiệm. Mối quan hệ bạn bè với con cần được duy trì trong khuôn khổ hợp lý, nơi cha mẹ vẫn giữ vai trò hướng dẫn và giám sát. Điều này giúp con cảm thấy mình được yêu thương và tôn trọng, đồng thời hiểu rõ các giới hạn và trách nhiệm của mình.
Con cần được lắng nghe không chỉ bằng tai mà còn bằng trái tim, nghĩa là cha mẹ cần chú ý đến cảm xúc và suy nghĩ của trẻ mà không được la mắng. Việc lắng nghe không chỉ là nghe những gì trẻ nói, mà còn phải hiểu được cảm xúc và nhu cầu ẩn sau những lời nói đó. Điều này giúp con cảm thấy được tôn trọng và khuyến khích mở lòng hơn.
Các bậc cha mẹ nên nỗ lực lắng nghe bằng cách tạo ra một môi trường thoải mái để con dễ dàng chia sẻ. Tránh phân tâm hay làm gián đoạn khi con đang nói và thể hiện sự quan tâm qua ánh mắt cùng cử chỉ đến với trẻ. Cùng với đó đặt câu hỏi mở để trẻ diễn đạt ý kiến một cách rõ ràng hơn và chứng minh rằng cha mẹ luôn sẵn sàng giúp đỡ khi cần thiết.
Thể hiện tình yêu qua lời nói và hành động là cách hiệu quả để xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với con cái. Lời nói yêu thương, khích lệ và động viên giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và dần trở nên tự tin hơn. Những câu khen ngợi khi trẻ hoàn thành công việc tốt, những lời an ủi khi con gặp khó khăn, dành thời gian cho con, cùng tham gia vào các hoạt động hay đơn giản là ôm con mỗi ngày cũng cho thấy tình cảm sâu sắc của cha mẹ.
Tình yêu thường này cần được thể hiện thường xuyên, không chỉ là khi con đạt thành tích cao hay gặp khó khăn, mà còn diễn ra hàng ngày để trẻ cảm thấy mình luôn được quan tâm. Cha mẹ cần tiếp tục thực hiện những hành động này một cách nhất quán. Đôi khi, những hành động nhỏ nhặt như chuẩn bị món ăn yêu thích của con, tổ chức các buổi trò chuyện gia đình đều giúp trẻ cảm nhận rõ rệt tình yêu thương.
Thay vì chỉ chú trọng vào kết quả học tập và không ngừng so sánh con mình với người khác, cha mẹ cần lắng nghe để thấu hiểu cảm xúc của trẻ. Những lúc con gặp khó khăn, sự an ủi và động viên từ cha mẹ mới thực sự giúp trẻ vượt qua thử thách. Đây là bài học quý giá cho mọi bậc phụ huynh, nhắc nhở chúng ta rằng tình yêu thương cần được thể hiện đúng cách bằng sự cảm thông và quan tâm đặc biệt.
Có thể bạn quan tâm:
Mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái: Nguyên nhân và cách giải quyết
Cách để giải quyết mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái hiệu quả
THÔNG BÁO: V/v mời tham dự Đoàn giao dịch xúc tiến thương mại tại Pháp, Bỉ và Hà Lan
V/v Tham gia Hội chợ VIFA ASEAN 2024
