Kiểm toán năng lượng là hoạt động khảo sát, thu thập và phân tích dữ liệu tiêu thụ năng lượng của đối tượng cần kiểm toán năng lượng (doanh nghiệp, tòa nhà, quy trình sản xuất hay một hệ thống…). Mục tiêu của kiểm toán năng lượng là tìm ra các cơ hội tiết kiệm năng lượng, xây dựng các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.
CÁC LOẠI KIỂM TOÁN NĂNG LƯỢNG:
* Kiểm toán sơ bộ (Walk Through Assessment):
Là hoạt động khảo sát thoáng qua quá trình sử dụng năng lượng của hệ thống. Kiểm toán sơ bộ giúp nhận diện và đánh giá các cơ hội và tiềm năng tiết kiệm năng lượng của thiết bị tiêu thụ năng lượng chính trong hệ thống. Hoạt động này có thể phát hiện ra ít nhất 70% các cơ hội tiết kiệm năng lượng trong hệ thống.
Các bước thực hiện:
- Khảo sát lướt qua toàn bộ tất các dây chuyền công nghệ, các thiết bị cung cấp và tiêu thụ năng lượng, các phân xưởng…
- Nhận dạng nguyên lý, quy trình công nghệ.
- Nhận dạng dòng năng lượng.
- Nhận dạng định tính các cơ hội tiết kiệm năng lượng.
- Nhận dạng các thiết bị, điểm cần đo lường sâu hơn sau này, các vị trí đặt thiết bị đo lường.
* Kiểm toán năng lượng tổng thể (Energy Survey and Analysis):
Là hoạt động khảo sát, thu thập, phân tích số liệu tiêu thụ năng lượng trong quá khứ và hiện tại. Phát hiện các cơ hội tiết kiệm năng lượng chi tiết hơn (nhờ thu thập và phân tích các số liệu quá khứ và hiện tại, nhận diện cơ hội và phân tích tính khả thi về kinh tế, kỹ thuật).
Các bước thực hiện:
- Thu thập và phân tích số liệu quá khứ
- Khảo sát và kiểm tra các vị trí cần đo lường,thu thập số liệu, lấy mẫu (nếu cần)
- Nhận dạng giải pháp.
- Lập bảng kế hoạch thu thập số liệu tại chỗ.
- Tiến hành thu thập số liệu tại chỗ.
- Khảo sát thị trường để xác định mức độ sẵn có về công nghệ và giá thiết bị (nếu có)
- Phân tích tính khả thi về kỹ thuật của các giải pháp.
- Phân tích tính khả thi về kinh tế, chi phí/lợi ích đầu tư của các giải pháp.
- Phân loại mức độ ưu tiên của các giải pháp (theo yêu cầu của doanh nghiệp).
* Kiểm toán năng lượng chi tiết (Detailed Analysis of Capital Intensive Modifications):
Là hoạt động khảo sát, thu thập, phân tích sâu hơn về kỹ thuật, lợi ích kinh tế, tài chính… cho một vài giải pháp tiết kiệm năng lượng của hệ thống tiêu tụ năng lượng.
Các bước thực hiện:
- Thu thập số liệu quá khứ của đối tượng đề án (thiết bị, dây chuyền, phương án, v.v.): vận hành, năng suất, tiêu thụ năng lượng…
- Khảo sát, đo lường, thử nghiệm, theo dõi hoạt động của thiết bị đối tượng: tập quán vận hành, đo lường tại chỗ…
- Xây dựng giải pháp, lập danh sách các phương án chi tiết có thể áp dụng.
- Khảo sát, đo lường, thử nghiệm, theo dõi hoạt động của thiết bị đối tượng:
tập quán vận hành, đo lường tại chổ, xử lý số liệu.
- Khảo sát thị trường (nếu cần)
- Phân tích phương án
+ Lựa chọn giải pháp tốt nhất: Kỹ thuật, đầu tư, thi công
+ Tính toán chi phí đầu tư: Phân tích lợi ích tài chính, nhận dạng và phân tích các nguồn vốn…
Lợi ích khi thực hiện kiểm toán năng lượng:
Các lợi ích chính có thể đem lại cho doanh nghiệp thông qua việc kiểm toán năng lượng như sau:
- Giảm chi phí năng lượng
- Nâng cao nhận thức cho nhân viên
- Xác định nguy cơ hiện tại và tiềm ẩn thông qua việc đánh giá chi tiết các hệ thống tiêu thụ năng lượng trong doanh nghiệp
Ngoài ra, tùy trường hợp mà các lợi ích khác có thể nhiều hay ít.
Kiểm toán năng lượng tại các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm:
Theo Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả số 50/2010/QH12, ngày 17/6/2010, các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm phải:
- Xây dựng và thực hiện kế hoạch hằng năm và năm năm về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả phù hợp với kế hoạch sản xuất, kinh doanh.
- Báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền tại địa phương kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
- Ba năm một lần thực hiện việc kiểm toán năng lượng bắt buộc
- Thực hiện quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong xây dựng mới, cải tạo, mở rộng cơ sở.
Cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm phải thực hiện chế độ kiểm toán năng lượng bằng hình thức tự kiểm toán hoặc thuê tổ chức kiểm toán năng lượng thực hiện.
Tổ chức kiểm toán năng lượng phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Là pháp nhân thành lập theo quy định của pháp luật;
- Có đội ngũ kiểm toán viên năng lượng được cấp chứng chỉ kiểm toán viên năng lượng;
- Có phương tiện, thiết bị kỹ thuật phục vụ cho việc kiểm toán năng lượng.